Start van de restauratie van de Sint-Rochuskerk
De restauratie kent een lange voorgeschiedenis. De eerste tekenen van beschadiging en verval van de Sint-Rochuskerk dateren van 1964. Er rezen pas echt problemen toen er brokstukken naar beneden vielen, eind jaren ’80. Voor de duidelijkheid, met restauratie wordt bedoeld: het herstellen van het kerkgebouw in zijn oorspronkelijke toestand, het betreft dus geen renovatie. De stad nam het bouwheerschap over in 2004 en in december 2005 kende het college van burgemeester en schepenen de ontwerpopdracht voor de “Restauratie parochiale kerk – Sint-Rochus” toe aan de Tijdelijke Vereniging Pajoplan - Inge Sleutel.
Verloop van de restauratie
Na een lange procedure i.v.m. de subsidies startte in 2016 fase 1 met de restauratie van de buitenkant. De structuur van de toren werd aangepakt, de daken werden verstevigd en het torenkruis werd teruggeplaatst. De buitenschil van het metselwerk werd vervangen. De dakdichting en de gevelafwerking werden volledig vernieuwd.
In 2020 begon fase 2 met de verbouwing van de kelder en de binnenwerken. Het interieur werd destijds ontworpen als ‘totaalarchitectuur’. De kleur van het interieur van de kerk was oorspronkelijk niet wit, maar bleek-oker.
De glasramen werden teruggeplaatst, de technische installaties vernieuwd. De overige lokalen in en onder de kerk werden gerenoveerd in functie van de nevenbestemmingen, met aandacht voor energiezuinige technieken.
Bedoeling was ook het later geplaatste verhoog vooraan in de kerk weg te nemen en het koor in zijn oorspronkelijke staat te herstellen. Dit zou ook een veel grotere en open ruimte gecreëerd hebben voor nevengebruik. Spijtig genoeg is vastgesteld dat bij het plaatsen van dat verhoog bijna de hele vloer en de muren ernstig beschadigd werden en kon dit project niet doorgaan.
De faiencebetegeling en het binnenschrijnwerk werden volledig hersteld.
De kerkvloer in cementegels werd gedeeltelijk hersteld en volledig gereinigd, evenals de biechtstoelen en de engelenfiguren. De zes biddende engelsculpturen zijn trouwens van de Halse beeldhouwer Camille Colruyt, die eveneens zorgde voor het kunstsmeedwerk.
Naast de volledige vernieuwing van de schilderwerken werden ook een muursjablonering in het doksaal en een plafondsjablonering in de doopkapel gereconstrueerd, wat aan het licht is gekomen tijdens de werken.
De rol van de stad Halle bij de restauratie
In 2004 nam de stad leiding van de renovatiewerkzaamheden op zich. Deze beslissing is doorslaggevend geweest bij het verloop van de werken.
De glasramen
De glas-in-loodpanelen werden tijdens fase 1 uitgenomen en gestockeerd in de kelder van de kerk. Er werd een beschermende voorzetbeglazing in de raamopeningen aangebracht. Na restauratie in het atelier werden de panelen aan de binnenzijde teruggeplaatst. Door deze nieuwe opstellling zijn ze beschermd tegen regen, wind en eventuele schade. De glasramen van zijkapellen, doopkapel en zijportaal zijn van de hand van de eveneens Halse kunstenaar Jef Colruyt. Het kleurenpalet is schitterend wanneer het zonlicht binnenvalt.
De kleur van het interieur
Omdat het hier gaat om een restauratie werd de kerk in de oorspronkelijke kleur geschilderd, namelijk bleek-oker en niet in het wit.
Het verhaal van de tegels
De faiencebetegeling is merkwaardig en typerend voor de interbellum kerkenbouw. Het betreft tegels met metallische schakeringen en kleuren van groengrijs tot blauwturkoois en fluorescerend turkoois grijs. Iedere tegel is daardoor uniek en zeer exclusief.
De ontbrekende of beschadigde tegels werden door de stedelijke kunstacademie hermaakt, na heel wat zoekwerk en testen.
Einde van de restauratie
Het einde van de werken was voorzien eind 2023. De werken liepen niet altijd van een leien dakje, maar begin maart 2024 heropende de kerk opnieuw de deuren.
Evolutie van de kerk in de toekomst
Reeds van in het begin van de restauratie heeft de kerkfabriek en de parochie gekozen voor nevenbestemmingen van het kerkgebouw op vlak van cultuur, sociaal , onderwijs, stilteplekken, enz. Dat betekent dat, naast het liturgisch gebruik, ook andere activiteiten kunnen plaatsvinden en het gebouw dus een polyvalent karakter krijgt en opengesteld wordt voor de verenigingen en de hele wijkgemeenschap.
Om daar wat lijn in te brengen werd er samen met de stad Halle een participatieproject opgestart. Alle bewoners en verenigingen van Sint-Rochus en andere geïnteresseerden konden zo hun mening geven over toekomstige bestemmingen.
Parcum, een bureau gespecialiseerd in kerkelijk erfgoed, nam de leiding van dit project. Op basis van het rapport van Parcum zijn de Kerkfabriek en de zonepastoor aan de slag gegaan om een vistekst uit te werken. Het stadbestuur ging hiermee ook akkoord. Maar intussen werd er ook al een Stuurgroep opgericht (vzw Sint-Rochus Leeft) die deze visietekst in concrete voorstellen zal proberen te vertalen.
Deze vernieuwde kerk zal meteen ook de start van een nieuw en mooi gemeenschapsleven op Sint-Rochus betekenen.